Vimbldon – najstariji i najprestižniji teniski turnir; Đoković u pohodu na novi rekord

AP

Najprestižniji teniski turnir na svijetu, Vimbldom počinje i trajaće do 14. jula. Srbija će imati petoro predstavnika – u muškoj konkunreciji četiri – Novak Đoković, Miomir Kecmanović, Dušan Lajović i Laslo Đere, dok će u ženskoj konkurenciji igrati Olga Danilović. Vimbldon je najstariji teniski turnir, a njegova istorija počinje 1877. godine u delu Londona po kojem je i dobio ime. Treći grend slem u sezoni je ostao jedini veliki turnir u tenisu koji se i dalje igra na originalnoj podlozi, travi, zbog čega je i igra dobila ime – “tenis na travi”.

Ol Ingland klub je osnovan isključivo za potrebe kroketa 1868, a već sledeće godine klub se preselio na svoju prvu stalnu lokaciju, na četiri hektara iznajmljene livade na Vorpl Roudu, tačnije Vimbldonu. 1875. godine jedan travnjak (teren) ustupljen je novoj igri – tenisu, koji je brzo prestigao kroket po popularnosti.

Dve godine kasnije, tenis je bio dovoljno interesantan i atraktivan, te je donijeta odluka da se održi prvo prvenstvo. Uslovi na prvom turniru bili su daleko lošiji od današnjih. Privremena tribina imala je mogućnost da primi samo 30 ljudi, a ukupna posjeta u finalu bila je nešto veća. Reketi su po obliku i težini podsjećali na krplje, a loptice su bile ručno šivene.

Na prvom turniru igrali su samo muškarci, a pobjednik je bio Spenser Gor. Prvi šampion bio je rodom iz Vimbldona, a podaci ukazuju na to da je više volio kroket od tenisa. Sljedeće godine, Gor je izgubio titulu od Frenka Hadoua, tenisera rodom iz Šri Lanke. Hadou nije uspio da odbrani titulu 1879. godine. Sveštenik DŽon Hartli bio je novi šampion Vimbldona, što ga je učinilo jedinim sveštenikom šampionom na ovom prestižnom turniru. Hartli je odbranio titulu i 1880. godine.

Rodžer Federer je rekorder po broju osvojenih titula u muškoj konkurenciji – ima osam titula, dok je Martina Navratilova ubjedljivo najbolja u ženskom sa devet. Navratilova ima i najviše pobjeda u Open eri na Vimbldonu, čak 120, dok je Rodžer Federer ponovo najbolji u muškoj konkurenciji sa 95. Goran Ivanišević je najniže rangirani teniser koji je osvojio prestižni turnir, jer je do titule 2001. godine stigao sa 125. pozicije na ATP listi.

Najmlađi osvajač je Britanka Loti Dod koja je turnir osvojila 1887. sa svega 15 godina i 285. dana, u muškoj konkurenciji najmlađi osvajač bio je Boris Beker 1985. sa 17 godina i 227 dana. Najduži meč ikad igrali su DŽon Izner i Nikola Mai u prvom kolu kada su 2010. tokom tri dana usljed prekida zbog mraka i kiše trajao 11 sati i pet minuta, a pripao je američkom teniseru.

Nema sumnje da većina profesionalnih tenisera još u ranoj životnoj dobi sanja i želi da osvoji Vimbldon. Pored podloge na kojoj se treći grend slem održava, jedan od zaštitnih znakova Vimbldona je i prepoznatljiva bijela teniska odjeća koju igrači nose. Tenis će se ove godine na terenima Ol Ingland kluba igrati najkasnije do 23.00, kada na snagu stupa policijski čas.

Branioci titule u muškoj i ženskoj konkureniciji su Karlos Alkaraz i Marketa Vondroušova. Održavanje Vimbldona prati dosta specifičnosti, neke od zanimljivosti su na terenu, ali i van njega.

Za vreme turnira koristi se oko 55 hiljada lopti. One se čuvaju na tačno 20 stepeni Celzijusa, a nove lopte se iznose nakon prvih sedam gemova (da se zagreju), a zatim se mijenjaju na svakih devet. Korišćene lopte se mogu kupiti kao suvenir u čitavom Londonu, ali i u okviru kompleksa gdje se odigrava turnir.

Tokom dvonedjeljnog trajanja turnira, podaci Vimbldona ukazuju na to da posjetioci konzumiraju oko 235.000 čašica Pim likera, 200.000 porcija u kojima je najmanje 10 jagoda sa šlagom, 250.000 obroka, 65.000 sladoleda i 28.000 boca šampanjca. Da bi svi posjetioci bili zadovoljeni stara se više od 3.000 zaposlenih u keteringu. Јastreb po imenu Rufus odgovoran je za održavanje terena bez golubova. On je specijalno obučen za zadatak i svako jutro nadlijeće terene prije početka igre kako bi uplašio golubove kojima je prirodni neprijatelj. Rufus nije baš najuspješniji u ovom zadatku, ali je tokom godina zadržao status “maskote Vimbldona”.

Od kada su počeli zapisi o vremenskim uslovima na Vimbldonu, 1922. godine, samo sedam šampionata je zabilježeno bez prekida zbog kiše. Centralni teren od 2009. godine ima pokretni krov, a pokriven je i teren broj 1 i na oba se može nastaviti igra i ukoliko počne kiša. Ipak, da bi se igra nastavila nakon zatvaranja krova, igrači moraju da sačekaju 30 minuta kako bi se unutrašnja sredina stabilizovala i stvorili optimalni, uslovi za igru.

Bi-Bi-Si je pisao da je 2017. godine dobio 21 milion zahtjeva za strimovanje Vimbldona preko platformi, što ga je te godine učinilo najgledanijim turnirom svih vremena. Britanski javni servis je ocijenio da je u 200 zemalja na svijetu turnir gledalo više od milijardu ljudi. Prvog dana Vimbldona na teren će izaći troje srpskih tenisera. Od 12.00 časova Dušan Lajović igra protiv Bugarina Grigora Dimitrova, protivnica Olge Danilović biće Rumunka Anka Todoni, dok će Miomir Kecmanović odmeriti snage sa Sumitom Nagalom iz Indije.

Lajović i Dimitrov otvaraju program na terenu broj 2 u 12.00. Dvojica tenisera su do sada tri puta odigrali međusobne duele. Bugarin ima dvije pobjede, a srpski igrač je uspio jednom da upiše trijumf. Posljednji put su igrali na mastersu u Monte Karlu 2022. godine, a Dimitrov je bio bolji sa 2:1, po setovima 4:6, 6:3, 6:2.

Dimitrov trenutno zauzima 10. mjesto na ATP listi, dok je Lajović 56. teniser svijeta. Nikada do sada teniseri nisu odigrali meč na travi. Lajović nikada nije uspio da se plasira dalje od drugog kola na prestižnom turniru u Londonu, a Dimitrov je najbolji rezultat napravio 2014. godine kada je igrao polufinale protiv Novaka Đokovića. Dimitrov je ove godine uspeo da se domogne do jedne titule na ATP turu – u Brizbejnu.

Olga Danilović će se u debitantskom nastupu na Vimbldonu sastati sa Ankom Todoni iz Rumunije. Meč je rezervisan kao drugi na terenu broj 9. Teniserke su odigrale jedan međusobni meč i to ove godine u kvalifikacijama za Rolan Garos, a Olga je bila bolja i potom stigla do četvrtog kola, odnosno najboljeg rezultata u karijeri na grend slem turnirima. Olga zauzima 116. mesto na VTA listi, dok je Todoni 142. teniserka svijeta. Rumunka nikada nije igrala na grend slem turnirima.

Olga Danilović je do ovogodišnjeg Vimbldona stigla kao “laki luzer”, odnosno srećna gubitnica, pošto se Italijanka Elizabeta Koćaretio povukla sa turnira. Olga je u posljednjem kolu kvalifikacija poražena od Mađarice Dalme Galfi.

Prvog dana Vimbldona igraće i Miomir Kecmanović protiv Sumita Nagala iz Indije. Duel je zakazan kao poslednji na programu na terenu broj 10. Nagal i Kecmanović su odigrali samo jedan međusobni duel, a srpski teniser bio bolji na turniru u Kelnu 2022. godine.

Nagal nikada nije igrao na Vimbldonu, a Kecmanović je zabilježio najbolji rezultat 2022. godine igravši treće kolo turnira. Srpski teniser do sada ima polovičan uspjeh, upisao je četiri trijumfa i isti broj poraza.

Kecmanović zauzima 52. mjesto na ATP listi, dok je Nagal 73. teniser svijeta i nikada nije osvojio titulu na ATP turu. Drugog dana Vimbldona igraće Laslo Đere i Novak Đoković.

Đere će igrati protiv Luke Puja iz Francuske. Srpski teniser zauzima 51. poziciju, dok je Puj 212. igrač na ATP listi. Teniseri nikada nisu igrali međusobne mečeve na ATP turu, ali su se sastajali na čelendžerima. Odigrali su dva duela, a upisali su po jedan trijumf.

Francuz je 2019. godine igrao treću rundu na Vimbldonu, što mu je najbolji rezultat u karijeri. Isti slučaj je i sa Đereom koji je 2023. godine igrao treće kolo u Londonu. Novak Đoković će 19. put učestvovati na najprestižnijem teniskom turniru, do sada je upisao 92 pobjede. Đokoviću će biti potrebna četiri trijumfa kako bi oborio Federerov rekord po broju pobjeda na Vimbldonu.

Srpski teniser je osvojio ukupno sedam titula na londonskoj travi, a ukoliko uspije da dođe do trofeja imaće isti broj kao i Federer. Pored toga, utisnuće i 25. grend slem trofej pored svog imena. Posljednjih pet godina, trenutno drugi teniser svijeta, dogurao je do finala i izgubio samo 2023. od Španca Karlosa Alkaraza.

Đoković će turnir početi protiv Čeha Vita Koprive, 123. tenisera na ATP listi. Duel je na programu u utorak, ali nije precizirano tačno vrijeme početka meča.

Srpski i češki teniser do sada nisu nikada igrali jedan protiv drugog. Kopriva nije igrao Vimbldon, a jedini turnir iz grend slem kategorije na kojem je nastupao je Australijan open i to ove godine. Učešće u Melburnu je okončao u prvom kolu. Ukoliko Đoković bude bolji od Koprive, u drugom kolu bi ga čekao bolji iz duela DŽejkoba Firnlija iz Velike Britanije i Alehandra Moro Kanjasa iz Španije. Argentinac Tomas Martin Ečeveri je potencijalni rival Đokoviću u trećem kolu.

Moguć rival Đokoviću u osmini finala je Danac Holger Rune, u četvrtfinalu Hubert Hurkač, a u polufinalu Aleksander Zverev ili Andrej Rubljov. Branilac titule na Vimbldonu Karlos Alkaraz će u prvom kolu igrati protiv Estonca Marka Lajala, dok ga potom u eventualnom drugom kolu čeka bolji iz meča Aleksandar Vukić – Sebastijan Ofner.

Јanik Siner, najbolji teniser svijeta, igraće u prvom kolu protiv Јanika Hanfmana iz Njemačke. U drugoj rundi bi Siner mogao da ide na zemljaka Matea Beretinija.